Nhà sử học Dương Trung Quốc: Hệ thống giá trị hiện nay khó khuyến khích việc học sử

Cuối tuần qua, trao đổi với báo chí về vấn đề kết quả điểm môn sử thấp trong kỳ thi đại học, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận đã cho rằng đó là điều dễ hiểu vì trong thời đại hiện nay, khi tiếng nói của khoa học lịch sử ít đi, khi mà cơ hội việc làm từ ngành nghề liên quan đến sử không hấp dẫn đã khiến học sinh không còn chú trọng học sử. Vấn đề này, nhà sử học Dương Trung Quốc có cách lý giải riêng của mình trong cuộc trao đổi với PV Báo SGGP.

Các ngành khoa học xã hội hiện ít hấp dẫn học sinh dự thi. Trong ảnh: Thí sinh dự thi vào Trường Đại học Nông Lâm TPHCM. Ảnh: MAI HẢI

- PV: Thưa ông, ông có quan tâm đến vấn đề đang gây chú ý của dư luận gần đây, đó là điểm thi đại học môn sử quá thấp?

Ông DƯƠNG TRUNG QUỐC: Đương nhiên tôi quan tâm. Ai cũng biết đó là chuyện tồn tại từ lâu, cách đây mười mấy năm báo chí đã đề cập đến chuyện này. Và đến nay, sau nhiều năm, vấn đề không những không được cải thiện mà còn trầm trọng hơn. Dư luận xã hội nói nhiều, giới sử học chúng tôi, trong đó có các thầy giáo dạy sử, cũng thảo luận, băn khoăn nhiều.

Nhưng có thực tế mười mấy năm nay, chương trình giáo dục không thay đổi, SGK lịch sử cũng gần như không thay đổi mấy thì làm sao có tác động trực tiếp vào việc học của học sinh. Nhưng đấy chỉ là một nguyên nhân chúng ta muốn cố gắng tìm trong hệ thống giáo dục. Nhưng quan trọng hơn đây là câu chuyện xã hội. Giống như Bộ trưởng Bộ GD-ĐT đã nói, vấn đề điểm sử thấp không chỉ riêng ở Việt Nam. Ngay những nước phát triển mạnh, như Mỹ chẳng hạn, nơi người dân có trình độ dân trí cao, phương tiện nhiều thế nhưng vẫn rơi vào tình trạng này.

Nếu chúng ta coi lịch sử chỉ là một bộ nhớ, quan tâm đến lịch sử theo kiểu chỉ đánh đố trí nhớ thì hiệu quả sẽ không cao. Tất nhiên  nhớ kiến thức là cần thiết, việc đánh đố có thể tạo ra cảm giác vui vẻ. Nhưng lịch sử không phải chỉ là nhớ. Không dạy theo kiểu nhồi nhét, nhưng phải bảo đảm học sinh vận dụng kiến thức, tiềm năng của mình như thế nào để con người phải có hoài bão, có mưu sinh. Các em học sinh đầu tư cũng phải có tính toán. Bây giờ có doanh nghiệp nào đó cam kết thí sinh thi nhất môn sử, trả lương 3.000 USD/tháng chẳng hạn, tôi tin chắc sẽ có nhiều em theo sử.

Hiện nay học sinh phải học ngoại ngữ, tin học, vì không giỏi những thứ đó không kiếm được tiền. Các em có quyền được đầu tư theo lợi ích của các em, trong khi hệ thống giá trị hiện tại không thể khuyến khích các em học sử. Nếu nhìn vào lương bổng, phân công công việc trong xã hội thì sẽ thấy rất rõ. Tôi đã từng cố gắng thuyết minh với các em học sử là rất cần thiết, vì sử không chỉ giúp các em làm nghề sử, mà có thể làm nhà báo, làm chính trị, kể cả làm khoa học mà tư duy về sử tốt thì cũng có lợi. Thế nhưng, không thể thuyết phục được các em, vì không nhìn đâu xa, thầy cô giáo dạy sử thuộc người nghèo nhất, ít cơ hội nhất.

Nhưng theo tôi kể cả điều này cũng không hề đơn giản, vì ngay việc đào tạo đội ngũ giáo viên dạy sử ở các trường đại học cũng rất khó khăn. Tôi biết có nhiều thầy cô dạy sử nhưng chưa hề đặt chân đến Điện Biên Phủ, vì thế chỉ dạy theo SGK, mà SGK thì cũng có nhiều vấn đề phải thay đổi.

- Vậy theo ông, ngoài vấn đề của giáo dục thì tính xã hội trong câu chuyện điểm sử thấp là gì?

Đó là điều mà tôi rất muốn nhấn mạnh. Khi chúng ta dạy rất nhiều điều tốt đẹp về lịch sử trong nhà trường thì ra đường, các em không thấy điều đó. Chúng ta nói về di sản này di sản kia, nhưng khi các em đến nơi chỉ thấy việc lấn chiếm di tích, ăn cắp cổ vật... thử hỏi làm sao các em thấy được giá trị của lịch sử. Vì vậy, đây là câu chuyện của tổng thể xã hội chứ không riêng việc dạy sử. Mặc dù giới sử học rất day dứt, cảm thấy mình có lỗi phần nào ở đây nhưng đúng là chúng ta phải có sự thay đổi một cách toàn diện thực trạng này.

Để dễ kiếm việc, có thu nhập cao, học sinh hiện nay thích thi vào các ngành kinh tế, khoa học tự nhiên mà ít chú trọng các ngành khoa học xã hội. Ảnh: MAI HẢI

- Bộ trưởng Bộ GD-ĐT thừa nhận cách dạy sử hiện nay cần phải thay đổi và cho rằng, ngành giáo dục và Hội Lịch sử phải ngồi lại với nhau để bàn về sự thay đổi này?

Không phải chúng tôi chưa từng ngồi lại với nhau, nhưng để thay đổi một cơ chế khó lắm. Ví dụ ai cũng thấy SGK hiện nay có vấn đề, nhưng nói mãi mà có thấy ai thay đổi đâu, vẫn là một bộ SGK, vẫn theo chỉ đạo. Chỉ đạo là cần thiết nhưng tạo ra được một cơ chế để đưa ra một bộ SGK hay nhất, hấp dẫn nhất chúng ta vẫn chưa có. Trong khi các nước đều có nhiều bộ SGK khác nhau, miễn là chương trình chuẩn và quy trình đánh giá chuẩn để tạo sự phong phú.

- Cá nhân ông đề xuất gì về việc thay đổi cách dạy và học sử ở Việt Nam?

Đề xuất cá nhân là rất khó vì như tôi nói, đó là cả một cơ chế. Nhưng ít nhất làm sao để các em học sử cảm thấy được hấp dẫn. Hướng của chúng tôi là nên coi sử học là ngụ ngôn chứ không phải là tri thức chính xác, vì để chính xác các em có thể tra mạng bất cứ lúc nào. Ngụ ngôn là để các em hiểu rõ ý nghĩa sâu xa của các sự kiện lịch sử. Vì vậy, sử học có 2 thuộc tính rất quan trọng: sự trung thực và công bằng. Cần thực sự công bằng trong đánh giá từng giai đoạn lịch sử để hấp dẫn học sinh, còn nếu chỉ lải nhải những điều mà các em chưa tin thì sử học sẽ không thể hấp dẫn được, thay vào đó lại là sự khổ sai về trí nhớ.

- Có ý kiến bức xúc về hiện trạng dạy và học sử đã đề xuất nên tăng thời lượng môn sử trong chương trình học, thậm chí cần đưa cả môn sử vào thi khối A để buộc học sinh phải học sử?

Mỗi nước có một cách học sử khác nhau. Mỹ chẳng hạn, học sử theo cách thảo luận là chính, qua thảo luận học sinh sẽ tìm ra  trong từng sự kiện lịch sử đó mang lại ý nghĩa gì, kể cả tích cực lẫn tiêu cực, từ đó tạo ra phương pháp tư duy về lịch sử. Nếu bắt học sinh phải nhớ hết các sự kiện lịch sử với rất nhiều chi tiết thì rất khó khăn. Cho nên theo tôi nhất định phải thay đổi cách dạy sử hiện nay, tuy nhiên phải có lộ trình chứ không thể đảo lộn quá lớn.

- Xin cảm ơn ông!

Phan Thảo thực hiện
Theo SGGP

Tags: , , , ,
Tin thoi su, blog thoi su

Blog Thời Sự

Blog Thời Sự cập nhật và tổng hợp các tin tức thời sự trong nước và quốc tế nóng bỏng từ các trang tin điện tử Việt Nam và quốc tế uy tín. BTS mong muốn làm cầu nối chuyển tải đến bạn đọc những bài bình luận sâu sắc và đa chiều về các sự kiện chính trị, quân sự, kinh tế xã hội đang được đông đảo bạn đọc quan tâm.

0 nhận xét

Nhận xét, bình luận về bài viết

Bạn đọc có thể để lại bình luận, nhận định về bài viết, hình ảnh, clip được đăng trên Blog Thời Sự ngay phía dưới bài viết.

Quy Định Về Nhận Xét Trên Blog Thời Sự:
1. Chọn kiểu tư cách bạn đọc:
Bạn có thể sử dụng tài khoản Google(Gmail), Wordpress, LiveJournal, TypePad...để bình luận. Nếu không có các tài khoản trên, bạn đọc nên sử dụng kiểu Tên/ Url với phần Url có thể bỏ trống.
* Không dùng tên hoặc nickname tương tự như Admin, Mod, BQT,... để bình luận.
2. Nội dung bình luận:
* Blog Thời Sự khuyên bạn đọc nên sử dụng tiếng Việt có dấu khi bình luận để tránh gây hiểu nhầm.
* Không bàn về các vấn đề nhạy cảm, không phù hợp với văn hóa người Việt và pháp luật Việt Nam.
* BQT có thể xóa bất cứ comment nào nếu thấy comment đó không phù hợp mà không cần phải thông báo

3. Theo dõi nhận xét của bạn:
Nếu muốn theo dõi xem có ai trả lời hay phản bác nhận xét của bạn trên Blog Thời Sự hay không, bạn có thể click vào "Đăng ký qua email" để đăng ký. Khi có nhận xét mới ở dưới bình luận của bạn về bài viết này, Blog Thời Sự sẽ gửi thư thông báo đến bạn.
4. Bạn đọc muốn tài trợ cho Blog Thời Sự hoặc góp ý (phản hồi) về các vấn đề không liên quan đến nội dung bài viết vui lòng liên hệ với BQT Blog Thời Sự tại đây.
Chúc bạn đọc vui vẻ.
Trân trọng!
BQT Blog Thời Sự

blog thoi su, tin thoisu, tin nhanh thoi su, thoi su quoc te, thoi su 24 gio, the gioi 24 gio, chien tranh bien dong, tranh chap bien dong, chien tranh trung dong, tin tuc trong ngay,

tin trong ngay moi nhat, tin quoc te, tin vietnam, bbc vietnamese, reuters vietnamese, afp vietnamese, thoisu.com, tin moi cap nhat, binh luan da chieu, thoi su 24h, tin multimedia